Gia đình – hai tiếng thiêng liêng gợi lên hình ảnh những người gắn bó bởi huyết thống, hôn nhân hay sự ràng buộc về mặt pháp lý. Nhưng đâu đó trong cuộc đời, tồn tại những mối liên kết vượt lên trên những quy chuẩn xã hội, tạo nên một định nghĩa khác về “gia đình”. Đạo diễn người Nhật Bản, Koreeda Hirokazu, đã khắc họa một bức tranh đầy xúc động về một gia đình đặc biệt như thế trong bộ phim Kẻ Trộm Siêu Thị (Shoplifters – Manbiki Kazoku), khiến người xem phải suy ngẫm về ý nghĩa thực sự của tình thân, sự gắn kết giữa con người với con người, liệu có phải chỉ đơn thuần là máu mủ hay còn là sự đồng điệu của tâm hồn, hay thậm chí là sự san sẻ trong nghèo khó?
Kẻ Trộm Siêu Thị mở đầu bằng hình ảnh Osamu Shibata (Lily Franky) và “con trai” Shota (Jyo Kairi) đang “mua sắm” tại một cửa hàng tiện lợi. Trên đường về “nhà”, họ gặp Yuri, một bé gái run rẩy trong giá rét, dường như bị bỏ rơi. Họ đưa Yuri về căn hộ chật hẹp, nơi đang “cư ngụ” của “bà” Hatsue (Kiki Kirin), “mẹ” Nobuyo (Ando Sakura) và cô con gái mới lớn Aki (Matsuoka Mayu). Dù cuộc sống vốn đã khó khăn, nhưng trước những vết bỏng trên tay Yuri, Nobuyo đã mở lòng đón nhận cô bé. Và câu chuyện về “gia đình” những kẻ trộm siêu thị bắt đầu.
(c) Gaga Corporation
Koreeda Hirokazu, một tên tuổi lớn của điện ảnh Nhật Bản, luôn được biết đến với những tác phẩm tinh tế về đề tài gia đình. Từ Umi yori mo Mada Fukaku – câu chuyện về người đàn ông ly hôn phải sống cùng mẹ, vợ cũ và con trai trong một đêm bão, đến Umimachi Diary – bức tranh yên bình về cuộc sống của ba chị em ruột và người em gái cùng cha khác mẹ, hay Soshite Chichi ni Naru – câu chuyện đầy day dứt về hai gia đình nuôi nhầm con, và Dare mo Shiranai – bộ phim buồn về những đứa trẻ bị mẹ bỏ rơi… Mỗi tác phẩm của ông đều mang một màu sắc riêng, một thông điệp riêng về tình cảm gia đình. Với Kẻ Trộm Siêu Thị, Koreeda tiếp tục khai thác khía cạnh này, nhưng dưới một góc nhìn hoàn toàn mới lạ.
“Gia đình” trong Kẻ Trộm Siêu Thị sống trong cảnh nghèo khó, nhưng họ luôn tìm thấy niềm vui và sự an ủi bên nhau. Họ tồn tại giữa ranh giới mong manh của thiện và ác, hành động theo “luật rừng” riêng của mình. Mỗi thành viên, bất kể tuổi tác, đều cố gắng đóng góp cho “gia đình”. Hatsue có lương hưu ít ỏi, Osamu và Nobuyo làm việc bán thời gian, Aki kiếm tiền bằng công việc nhạy cảm, Shota học cách ăn trộm, và Yuri cũng bắt đầu làm quen với “nghề” này.
Qua những tương tác tinh tế giữa các nhân vật, Koreeda khéo léo đặt ra câu hỏi: Điều gì tạo nên một gia đình? Liệu đó là huyết thống hay là sự gắn kết về mặt tinh thần? Đâu là nơi ta thực sự thuộc về, nơi ta được chấp nhận và yêu thương? Kẻ Trộm Siêu Thị không chỉ là câu chuyện về một gia đình “bất thường”, mà còn là một lời phê phán sâu sắc về xã hội Nhật Bản hiện đại, nơi những giá trị truyền thống đang dần mai một, con người ngày càng xa cách và cô độc.
Lấy cảm hứng từ những mẩu tin tức về sự lừa dối, lạm dụng trong gia đình, Koreeda đã khắc họa một bức tranh hiện thực nghiệt ngã về những mảnh đời bên lề xã hội. Họ ăn cắp, lừa đảo, gian lận để tồn tại, nhưng đồng thời, họ cũng tạo ra một mái ấm cho Yuri, một nơi mà cô bé được yêu thương và che chở. Sự đối lập giữa những hành vi “sai trái” và tình cảm chân thành của họ khiến người xem không khỏi day dứt và suy ngẫm.
Koreeda cũng không ngần ngại phê phán điều kiện lao động khắc nghiệt tại Nhật Bản, nơi người lao động bị bóc lột sức lao động và ngày càng nghèo đi. Hành vi trộm cắp của “gia đình” Osamu không chỉ vì tiền, mà còn là cách để họ khẳng định sự tồn tại của mình trong một xã hội đầy bất công và thờ ơ.
Kẻ Trộm Siêu Thị là một sự bổ sung hoàn hảo cho chuỗi tác phẩm về gia đình của Koreeda. Với dàn diễn viên tài năng và diễn xuất xuất sắc, bộ phim đã chinh phục cả những khán giả khó tính nhất. Từng khung hình, từng giai điệu đều được chăm chút tỉ mỉ, tạo nên một tác phẩm điện ảnh đầy tính nghệ thuật. Dù nhịp phim chậm rãi, nhưng lại chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc, khiến người xem phải lặng người suy ngẫm. Đoạn kết đầy bất ngờ và xúc động càng làm tăng thêm sức nặng cho thông điệp mà bộ phim muốn truyền tải. Không ngạc nhiên khi Kẻ Trộm Siêu Thị đã giành được giải Cành cọ vàng tại Liên hoan phim Cannes 2018.
Sự xuất hiện của Lily Franky và Kiki Kirin, hai diễn viên quen thuộc trong các tác phẩm của Koreeda, càng làm tăng thêm sức hút cho bộ phim. Họ đã thổi hồn vào nhân vật, mang đến những màn trình diễn đầy cảm xúc và chân thật. Phần hình ảnh và âm nhạc cũng góp phần không nhỏ vào thành công của bộ phim. Nhà quay phim Kondo Ryuto đã tạo ra những khung hình đầy tương phản, giữa những con phố hiện đại và căn nhà truyền thống của “gia đình” Osamu, giữa sự phồn hoa của xã hội và cuộc sống nghèo khó của những mảnh đời bên lề. Âm nhạc của Hosono Haruomi mang đến cho bộ phim một cảm giác vừa sôi nổi, vừa trẻ thơ, vừa day dứt.
Kẻ Trộm Siêu Thị là một bộ phim đáng xem cho những ai muốn tìm hiểu về những góc khuất của xã hội Nhật Bản, về những mảnh đời bị lãng quên, về ý nghĩa thực sự của gia đình và tình yêu thương. Phim đã từng được công chiếu tại Việt Nam trong khuôn khổ Tuần Lễ Điện Ảnh Nhật Bản 2021 tại Tp. Hồ Chí Minh.
TOTOFILMMAKINGCLASS.VN – Review Bộ Phim Nổi Tiếng Tại US – UK là nơi chia sẻ những bài đánh giá phim chất lượng cao, cung cấp cho bạn cái nhìn sâu sắc về thế giới điện ảnh. Chúng tôi mang đến những bài viết phân tích chuyên sâu, review phim đa dạng thể loại từ kinh điển đến hiện đại, giúp bạn lựa chọn những bộ phim phù hợp với sở thích của mình. Bên cạnh đó, TOTOFILMMAKINGCLASS.VN còn cung cấp các khóa học làm phim chuyên nghiệp, từ cơ bản đến nâng cao, giúp bạn hiện thực hóa giấc mơ điện ảnh của mình. Liên hệ với chúng tôi qua hotline 0932 452 769, email [email protected] hoặc ghé thăm văn phòng tại 89 Đường Điện Biên Phủ, Phường 7, Quận 3, TP Hồ Chí Minh, Việt Nam.
